Alkol içeren aromalar hakkında en detaylı bilgiyi bu yazıda bulacaksınız.

Bu yazıda yapay aromalarda alkol kullanımı, taşıyıcı olarak alkol içeren aromaları ve aromalardaki alkolün dini açıdan yorumlamalarını anlatmaya çalışacağız.

Yazıda alıntı yapacağımız yerler bu formatta yazılacaktır.

Aromalarda Kullanılan Alkol Hangisi?

Alkol güçlü bir çözücü olduğundan aromalarda alkol kullanılabilir. Ancak bu tüm aromalar için geçerli değildir. Tüm aromalarda alkol kullanılacak diye bir şart yoktur.

Çocuğumuz, gencimiz, yaşlımız yani hepimiz aslında çoğu zaman farkında olmadan aroma kullanıyoruz. Hayatınızda meyve suyu içtiyseniz, dondurma yediyseniz, meyveli soda içtiyseniz, paketli herhangi bir ürün yediyseniz (kraker, çikolata vs) muhtemelen bu aromaları zaten tükettiniz. İçiniz rahat olsun, hepsi alkollü değil. Alkollü olanları da sarhoşluk vermez ve alkol içeriği, üreticisi tarafından çoğu zaman etiket üzerinde belirtilir ve asla sarhoşluk verecek miktarlarda olmaz.

Alkol İçeren Aromalarda Çözücü Madde Olarak Alkol

Aroma verici maddeler çoğu zaman o kadar güçlüdür ki, bunların kullanılabilmesi için çözülmesi ve seyreltilmesi gerekir. Örneğin bir bardak süte 0,001 ml aroma eklenecek dediğiniz zaman, pratikte bunu kimseye yaptıramazsınız. Bir ürünün kullanılabilmesi için gerçek yaşama uyarlanabilmesi gerekir. Tüketiciye 1 çay kaşığı veya 2 ml kullanın diyebilmeniz için bu aromaları başka bir maddede seyreltmeniz gerekiyor. Bu seyreltme taşıyıcılarla sağlanıyor. Bunlardan biri alkol, diğeri PG yani propilen glikol. Alkol en iyi taşıyıcısı olsa da genel kullanım PG yani propilen glikolün kullanılmasıdır.

Ayrıca aromalar genel olarak yağ bazlıdır. Yağ bazlı aromayı su bazlı aromaya dönüştürmek için de PG veya alkol kullanılır. PG yani propilen glikol, alkol kadar güçlü bir çözücü değildir. Bunu yağ bazlı herhangi bir aromayı, PG içine bir miktar karıştırdığınızda yağın üstte kalmasını gözleyerek kendiniz de test edebilirsiniz. Aynı yağ bazlı aromayı, alkol içine karıştırdığınızda aroma birkaç çalkalamada tamamen homojenleşecektir.

Dolayısı ile alkol daha güçlü bir çözücüdür ve aromalarda kullanılabilir.

Elinizdeki aromanın yağ bazlı olduğundan şüphelenirseniz, önce suya sonra da pgye ekleyerek test edin. PG'de de dağılmıyorsa aroma yağ bazlıdır. Solumaya uygun değildir.

Sigaralarda Nem Tutucu / Çözücü Madde Olarak Propilen Glikol

Virago aromalarında, kokteyl aromaları hariç taşıyıcı olarak propilen glikol kullanılmaktadır. Propilen  glikol alkol değildir, birçok kaynakta alkolmüş gibi açıklamalar var, ancak alkol değildir, bir alkol türevidir. Bunları zaman içinde detaylı olarak ve kaynak göstererek açıklamaya çalışacağız.

Aslında Propilen Glikola yabancı değiliz. Sigaralarda kullanıldığından uzun zamandır hayatımızda yer alıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından yapılmış uyarıyı herkesin okumasında fayda var,.

"Tütün Kontrolü Kamuoyu Bilgilendirmesi" başlıklı yazıda kısaca şu bilgiler veriliyor (PG'nin sadece tütündeki kullanımıyla ilgili cümleleri aldık, PG'nin aşırı tüketimi, aynı diğer her şey gibi zararlıdır):

Propilen glikol, ticari endüstride birçok kullanım alanı olan petrol yağı türevi bir bileşiktir. Kokusuzdur ve belirli bir tat tarifi bulunmamaktadır.

Propilen glikol sigarada, suyu tutarak tütünü nemli tutan böylece sigaranın kurumasını önleyen “nem tutucu” olarak raporlanmıştır.

Propilen glikol filtreye ya da tütüne eklenir ve bir sigarada kullanılan tütünün toplam ağırlığının %2.4’ünü teşkil eder (AB’de üretilen ve satılan sigaralar için).

Propilen glikolün bağımlılığı etkileyip etkilemediği yönünde bilgi sağlayacak mevcut bir çalışma bulunmamaktadır. Ancak, propilen glikol dumanı daha az sert ve daha çok tolere edilebilir yapmaya yardımcı olmaktadır. Böyle yaparak, tütün endüstrisi sonunda tüketiciye daha cazip gelen ve daha kolay içimli, daha çekici ve daha lezzetli sigara meydana getirir. Bu sigara içme alışkanlığını desteklemektedir ve netice itibariyle sigara içenlerin sigara dumanındaki toksik maddelere daha çok maruz kalmasına neden olmaktadır.

Aynı resmi sitede sigarada kullanılan tüm bileşiklerin listesi de bulunur. Örneğin sigaralarda yapıştırıcı olarak vinil alkol yani etanol de kullanılır. Sigarada kullanılan tüm bileşiklerin listesini yukarıdaki kurumun web sitesinden inceleyebilirsiniz.

Bu durumda yapıştırıcı olarak kullanılan Vinil alkol nasıl bir alkol türeviyse ve sigarayı alkollü yapmıyorsa, nemlendirici / çözücü olarak kullanılan propilen glikol de sigaraları alkollü yapmaz.

Aromalarda kullanılan alkolü kendi adımıza bu açıdan değerlendiriyoruz. Aromalarımızda PG kullanılıyor, bu açıklamalar PG'nin de alkol olduğunu düşünen kişiler için yazılmıştır. 

Propilen Glikolün Amerikan FDA tarafından "generally accepted as safe" yani "genel olarak güvenli" sınıfında yer aldığını da belirtmek isteriz. Ancak bir ürünün genel olarak güvenli olması, bu ürünü rahat rahat tüketeceğimiz anlamına gelmiyor. Çok fazla tüketilmesinin belirli yan etkileri olacaktır.

Pek çok kaynaktan Propilen glikolün:

• Toksik yani zehirli olmayan
• Suda çözünen
• Güvenilir kabul edilen madde listesinde
• Sentetik
• Kolay metabolize olan bir madde olduğu teyit edilebilir.

Bunların yanı sıra PG'nin fazla kullanımına ait riskler de söz konusudur ve hepsini sitemizin blog kısmında sırası geldikçe yazmaya devam edeceğiz. Örneğin çocuk merhemlerinde kullanımı kısıtlanmıştır.

Yalnızca Propilen Glikol hakkında araştırmaya dayanan detaylı biryazımızı okuyabilirsiniz. Yanlış bilinen pek çok konu hakkında kanıta dayalı bilgiler verdik.

Dini Açıdan Görüşler

Şarabın sirkeye dönüşmesi gibi, burada alkol sarhoşluk verici özelliklerini kaybetmektedir. Dolayısıyla tüketilebilir, görüşü hakimdir. DİYANET tarafından ise İnternetten şöyle bir açıklama bulunmuştur:

Bir gıda maddesinde aromalardan gelen etil alkol miktarı ortalama %0,01 ile %0,4 arasındadır. Aroma yoluyla gıdaya katılmış olan bu alkol, pişirme gibi bir işlem sonrasında yok olmuyor ya da  % 0,03 oranının altına düşmüyor ise bu ürünlerin kullanılması uygun olmaz. Helaller arasında alternatifi bulunan ürünlerde, şüpheli şeylerden mümkün olduğunca sakınmak ve helalliğinde kuşku olmayan ürünleri tercih etmek gerekir.

Mecmeu'l-fikhi'l-Islamî

Alkolün necisliği maddi değil manevidir, bu sebeple alkol necis bir madde değildir. Tıp alanında, kremlerde ve güzel kokularda -kolonya gibi- kullanılmasında bir mahsur yoktur. Alternatifini bulmanın zor olduğu durumlarda, bunun (aromalarda) çözücü madde olarak kullanılmasına bir mâni yoktur ve bunları tüketmek caizdir. Ayrıca bu gıdaların üretim aşamasında alkolün büyük bir kısmı buharlaşmaktadır.

Türk Gıda Kodeksinde Aromalardaki Alkol İle İlgili Maddeler

29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Aroma Vericiler ve Aroma Verme Özelliği Taşıyan Gıda Bileşenleri Yönetmeliğinde Özel Hükümler Madde 6 başlığı altında şu ibare yer almaktadır:

c) Distile alkollü içkiler ile ilgili gıda kodeksi hükümleri saklı kalmak koşuluyla, aroma vericilerin ve/veya aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenlerinin bazı bileşik gıdalara eklenmesi sonucunda, yapılarında doğal olarak bulunan bazı maddelerin eklendikleri bu gıdalarda bulunabilecek en yüksek miktarları EK-3 Bölüm B’deki listede yer almaktadır. Aksi belirtilmedikçe EK-3’te yer alan maddelerin en yüksek miktarları, gıdalara piyasaya arz edildiği haline uygulanır. Ancak sulandırmaya gerek duyulan kurutulmuş ve/veya konsantre edilmiş gıdalar için en yüksek miktarlar, üretici talimatına göre etikette beyan edilen kullanım talimatına göre hazırlanmış gıdaya en düşük seyreltme faktörü hesaba katılarak uygulanır.