Bugüne kadar
bitkisel gliserin, hayvansal gliserin ve sentetik gliserin üzerine konuştuk.
Oysa gıda gliserini (food glycerine) ve USP belgeli gliserin olarak ayrımlar da
yapılıyor. Bu yazıda gıda gliserini ile daha çok eczacılıkta kullanılan USP
gliserin arasındaki farkları incelemeye çalışacağız.
Gliserin çeşitli gayri resmi kaynaklarda aşağıdaki
gibi sınıflandırılmış:
- İlaç Sınıfındaki Gliserinler
(farmasötik) - inhalasyon dahil olmak üzere insan tüketimi için kullanılan
gliserin sınıfıdır. USP belgeli gliserinler bu sınıfta.
- Gıda Sınıfındaki Gliserinler
(food grade- gıda gliserini diyenler var) - insan tüketimi için sindirim
yoluyla kullanılıyor ancak inhalasyon yoluyla kullanılamıyor (saflıkları
USP gliserinden daha düşük olduğu için)
- Tarım (Çiftlik) Sınıfındaki
Gliserinler - hayvanlarda kullanılıyor, saflıkları USP gliserinden düşük.
- Endüstriyel Sınıf - Makine,
imalat ve benzeri amaçlarla kullanıma uygun gliserinler
Gliserin nispeten resmi bir kaynakta ise aşağıdaki
gibi sınıflandırılmış
- USP Gliserin: Bildiğimiz USP
gliserin. En az %99.5 saflıkta oluyor. Aslında daha resmi olan bu
sınıflandırmaya göre sadece tıp, eczacılık değil, yiyecek sektöründe de
kullanılabiliyor.
- CP Gliserin: Yalnızca
Amerika'ya has bir sınıflandırma, USP gliserine benziyor
- Gıda Sınıfı Gliserin: USP gliserin
ile aynı standartlara sahip.
- Yüksek Ağırlıklı Gliserin (High
Gravity Glycerin): En az %98.7 saflıkta olabiliyor.
- Dinamit Gliserini: Renk kriteri
dışında Yüksek Ağırlıklı Gliserin kriterlerine sahip.
Kaynak (en
altında bilginin alındığı resmi yayın detayları yer alıyor). Bu sınıflandırma,
internette bulunabilecek resmi sınıflandırmalardan biri ancak saflık oranlarına
göre ayrım yapılmamış ve özet bilgi verilmiş.
USP Sınıfındaki Tüm Gliserinler Gıdada
Kullanılabiliyor ama Tüm Gıda Gliserinleri USP gliserinin kullanıldığı her
yerde kullanılamıyor!
Gördüğümüz
kadarıyla USP grade gliserin olarak bilinen USP sınıfındaki gliserinler gıdada
da kullanılabiliyor. Aslında gıda gliserini olarak bilinen gliserinler, USP
standartlarına tabii olduğundan bu iki gliserin türü arasında çok da fark yok.
Farkı yaratan şey, saflık oranları. Bazı firmalar yüksek saflığa ulaşsa dahi
USP belgesi almayabiliyor.
Önceki
yazılarımızda belirttiğimiz gibi gliserine gliserol de deniyor ama aslında
gliserol bileşen, gliserini ise ürün gibi düşünmeliyiz. Yani %99.8 saflıkta
gliserininin anlamı, elimizdeki gliserinin %99.8 gliserol iiçermesi.
Sitemizde
sattığımız Wilmar Gliserin USP belgeli ancak gıda gliserini olarak da
kullanılabilir. Saflık oranı %99.8 olduğundan oldukça kalburüstü gliserinler
arasında olduğu düşünülebilir. Bu saflıkta gliserin, Sigma, Merck gibi
markalarda da bulunabilir ancak bu gliserinlerin maliyetleri oldukça yüksektir.
Kullanım güvenliliği açısından Wilmar'a göre anlamlı bir üstünlükleri yoktur,
ancak tatları değişebilir.
Gliserini Gıdada Şeker Yerine Kullanmak Saçmadır!
Önemli bir
konuya da açıklık getirmek istiyoruz. Gliserin gıdada veya başka kullanımlarda,
şeker yerine kullanılmaz, kıvam artırıcı ve nem tutucu olarak kullanılır. Neden
mi? (Kaynak burası)
Gliserin
sıra dışı bir şeker alkolüdür (polyol). Doğada ve vücutta oluşur. Hafif tatlı
bir tadı vardır. Her 1 gram gliserinde yaklaşık 4,3 kalori olur ve gliserol,
herhangi bir şeker alkolü ile kıyaslandığında en yüksek kalori değerine
sahiptir. Gliserin, şeker tatlılığının sadece %40'ına sahiptir yani şekerin
%40'ı kadar tatlıdır (Kaynak). Kalori kontrollü bir diyetin parçası olarak özel
bir uygulaması yoktur. Bununla birlikte, çok düşük bir glisemik indekse
sahiptir ve diyabet hastaları için güvenlidir. Genellikle tatlandırıcı olarak
kullanılmaz, daha çok gıdaları nemli tutmak veya gıdalara kıvam sağlamak için
en iyi alternatiftir.
Gliserin, tek
başına bir tatlandırıcı olarak kullanılmaz. Ancak benzersiz özellikleri
için bir gıda katkı maddesi olarak kullanılır. Çok sayıda tıbbi uygulamaya
sahiptir ve bazen ameliyat sırasında kullanılır. Müshil olarak kullanılabilir.
Losyon ve el kremlerinde önemli bir bileşendir.
Bir kaşık
şeker 16 kalori içerir. Aynı tatlılığı elde etmek için 40 kalorilik gliserin
tüketmek gerekir, bu nedenle hiç bir kalori tasarrufu yoktur. Mükemmel bir
nemlendiricidir ve genellikle nemli ve sakızımsı bir tat için müsli barlarda
kullanılır. Kahvaltılık gevreklerde ve dondurulmuş hamur işlerinde de
kullanılır.
Diyabet (şeker) hastaları için uygundur
Bir
tatlandırıcı olarak özel bir avantajı yoktur. Bununla birlikte, gıdalara kıvam
ve hacim verdiği için yaygın bir gıda katkı maddesidir. Sakız hissi yaratmaya
ve nemin korunmasına yardımcı olabilir. Dişlere zarar vermez ve şeker hastaları
için uygundur.
Çok düşük
bir glisemik indekse sahiptir (Sadece 3 - şekerin glisemik indeksi 65'tir) ve
bu da diyabetik diyetin bir parçası olarak uygundur.
Gliserin dişleri çürütmez
Tüm şeker
alkolleri gibi ağızda bakteriler tarafından metabolize edilmez ve diş
çürümesine yol açmaz.
Sporcular, ağır egzersizlerden hemen önce suyla
içebilir
Aşırı
egzersiz sırasında sıvı kaybının azaltılmasına yardımcı olduğu görülmüştür ve
özellikle de egzersizden hemen önce su ile alındığında özellikle sporculara ve
bisikletçilere fayda sağlayabilir. Bu konuda yayınlanmış bilimsel bir çalışma
mevcuttur. Linki için buraya tıklayınız
Gliserinin
hafif müshil etkisi vardır ve bazı kişilerde kramplar, şişkinlik ve hatta
ishale neden olabilir. Günde 50 gramdan fazla tüketilmemesi tavsiye edilir.
Malzemeler listesinde açıkça belirtilmediği sürece, hayvan yağından
türetilebileceği için vejetaryenler için uygun olmayabilir. FDA, tüketimde
önerilen günlük bir limit belirtmemiştir. FDA tarafından genel olarak güvenli
kabul edilen madde olarak sınıflandırılmıştır.
Sözün özü:
Temel olarak
gıda gliserini ile USP belgeli gliserin arasında fark yoktur. Saflıkları ne
kadar yüksekse o kadar kaliteli olurlar.